KİTAP 24 # KUTSAL DEDEKTİFLİK BÜROSU - DOUGLAS ADAMS

   

KUTSAL DEDEKTİFLİK BÜROSU

/ DIRK GENTLY'S HOLISTIC DETECTIVE AGENCY

Douglas Adams

Çeviri: Sevil Cerit

Sarmal Yayınevi

1997

Tür: Bilimkurgu

358 sayfa

 ''Olanaksızı eledikten sonra geride kalan, ne kadar inanılmaz olursa olsun, doğrudur.''

Arthur Conan Doyle,  Dörtlerin Yemini, 1890

    'Otostopçunun Galaksi Rehberi' adlı kitabıyla daha çok bilinen Douglas Adams'ın Dirk Gently serisine ait ilk kitabı; Kutsal Dedektiflik Bürosu. Kitabı okuyanların da sık sık dile getirdiği gibi kitabın çevirisinde bazı sorunlar var. Hani hata yaparsın da başlığı hatalı yapmak da nedir? Tamam başlıklar içeriğe göre yorumlanıp yeniden atılabilir hatta bazen kitabın orijinal adından daha güzel olur çeviri ismi, bunu anlarız da 'Bütünsel Dedektiflik Bürosu'nu 'Kutsal Dedektiflik Bürosu' yapmak neden?  Üstelik daha da ilginci kitabın içinde hiçbir zaman 'Kutsal Dedektiflik Bürosu' ile karşılaşmıyoruz. Kitapta karşımıza 'Bütünsel Dedektiflik Bürosu' çıkıyor. İşte bunlar hep ... öhm neyse biz konumuza dönelim.

    Kitap bir elektronik keşişin ( evet doğru okudunuz ) yüksek ve kayalık bir tepede atının üzerinde otururken canının sıkıldığını belirterek başlıyor. Elektronik keşişin var olma amacı ise bulaşık makinesi, çamaşır makinesi gibi zaman kaybını önleyip sizi zamandan tasarruf ettirmek. Bilirsiniz bulaşık makineleri sizin yerinize bulaşıkları yıkar siz de kalan vakti kendinize ayırabilirsiniz, işte elektronik keşiş de aynı işlevi görüyor. Yok canım bulaşık yıkamıyor elbette, elektronik keşiş sizin yerinize bir şeylere inanıyor böylece herkesin sizden inanmanızı beklediği bütün o şeylere inanmak gibi gittikçe zahmeti artan bir işi yapmaktan sizi kurtarıyor. Ne yazık ki kendisine inanmak için çok fazla şey verilince keşişimizde arıza meydana geliyor bunun sonucunda keşiş önüne gelen her şeye rastgele inanmaya başlayınca kendini çölün tekine atıyla birlikte terk edimiş halde buluyor. Savaşın barış olduğuna, iyinin kötü olduğuna, ayın mavi peynirden yapılmış olduğuna ve Tanrının belli bir posta kutusu numarasına gönderilecek çok miktarda paraya ihtiyacı olduğuna inanıyor. En son Çöle terk edildiğindeyse çevresinde gördüğü her şeyin kendi dahil pembe olduğuna inanıyor. Kısaca keşişin en inanılmaz şeylere inanma konusunda üstüne yok.

''Keşişin bu şeylere inanma süresi ne kadardı?

Keşişe sorarsanız, sonsuza kadar. Dağları hareket ettiren veya bütün karşı delillere rağmen onların pembe renkte olduğunu sanan inanç, çok büyük bir kaya gibi, ne yaparsanız yapın, asla yerinden kımıldamayacak bir inançtı. At ise, gerçekte bunun genellikle 24 saat sürdüğünü biliyordu.''

     Kitabın başlangıcında anlayamadığınız yahut alelade bir anlam sanıp geçtiğiniz cümleler ise kitabın sonunda bir bomba olup patlıyabiliyor. Kitapta o  kadar olağanüstü aynı zamanda bilimsel olaylar gerçekleşiyor ki yazarın tüm bu zıtlıkları ve absürdlükleri nasıl uyumlu bir şekilde bir araya getirdiğine şaşırıp kalıyorsunuz, üstelik Douglas Adams bu işi nükteli ve ironik bir dille yapıyor. Kitapta çok ilginç karakterler ve olaylar var kısacası, ilk başta kafanız karışıyor, tam paniğe kapılacaksınız ki bir gülme ... hayır hayır o değil, aklınıza şu cümleler geliyor:

kendi elcağızlarımla yaptım emeğe saygı lütfen :P
bu arada kedi schrödinger'in kedisi malum kuantum mekaniği :)

    Peki Dirk Gently kim? Dirk Gently asıl adı Dirk Cjelli olan bir dedektif ama bir dedektif titizliğinde biri değil sadece fazlaca zeki aynı zamanda tembel hatta cimri. Cimriliğinin nedeni de çoğunlukla parasız olması. Her zaman olduğu gibi kitapta karmaşıklaşan olayları çözme işi yine Dirk Gently'e düşüyor.

DIRK GENTLY'NİN

BÜTÜNSEL DEDEKTİFLİK BÜROSU

Biz bir suçu BÜTÜNSEL çözeriz.

Biz bir kişiyi BÜTÜNSEL buluruz.

Sorununuza BÜTÜNSEL bir çözüm bulmak için bugun telefon edin.

(Kayıp kediler ve çapraşık boşanma konularında  uzmanız.)

33a Peckender sokak, Londra K1 01-0354 91 12

    İlanda da gördüğünüz üzere Dirk Gently'nin en zekice yöntemi olayları çözerken 'BÜTÜNSEL' hareket etmesi, Dirk Gently temelde her şeyin birbiriyle bağlantısı olduğunu, her sorunun çözümünün, bütünün örüntüsü ve ağı içinde bulunabileceğini ve nedenler ile sonuçlar arasında sandığımızdan daha derin ve iç içe geçmiş bir yapının bulunduğunu düşünüyor. Dirk Gently bu yöntemini ise telefonda konuştuğu kedisini kaybeden yaşlı kadına şöyle örnekliyor? :

''Size bir örnek vereyim. Eğer bir akupunkturcuya diş ağrısı şikayetiyle giderseniz, o sizin kalçanıza bir iğne batırır. Bunu niçin yaptığını biliyor musunuz, Bayan Rawlinson?

Hayır, ben de bilmiyorum, Bayan Rawlinson, fakat öğrenmek niyetindeyiz. Sizinle konuşmak zevkti, Bayan Rawlinson. Güle güle.''

   Douglas Adams'ın kaleminin en sevdiğim yönü ise nesneleri kişileştirmesi. Bu kişileştirmeyi öyle eğlenceli ve farklı yapıyor ki aşağıdaki alıntıladığım yeri okuyunca sizin de bana hak vereceğinizi düşünüyorum.

''Bir dürbün belli bir hedefi olmaksızın, sadece merak yüzünden Londra'nın gece vakti ufuk çizgisini gözetlemek amacıyla tarıyordu. Sadece neler olup bitiyor, ilgi çekici işe yarar bir şeyler var mı, diye anlamak için biraz oraya biraz buraya bakıyordu.

Dürbün küçük bir hareket dikkatini çektiği için, bir evin üzerinde takılı kaldı. İşte orada. Mutlaka bir şey vardı....Dürbün yeniden durdu - aradığı şeyi bulmuştu, bir pencere pervazıyla bir su borusunun arasında ata biner gibi oturmuş bir şekil....Dürbün dikkatini yoğunlaştırdı... Dürbün durup düşündü, düşündü ve kararını verdi.... Bir el telefona doğru uzandı... Bir el, bir iki saniye için telefonun üzerinde durdu... Uzun süren dikkatli bir duraklama, dürbünle biraz daha gayretli bir çalışma ve sonra el yeniden telefona uzandı, onu kaldırdı ve bir numarayı tuşlamaya başladı.''

     Kitaptaki konudan daha fazla bahsedemeyeceğim zira spoiler kaçacak bu gidişle. Ama şöyle de ipucu vereyim kitapta hortlaklar var, Schrödinger'in kedisi ve haliyle kuantum mekaniği var başta belirttiğim elektronik keşiş var, Dirk Gently var ee daha ne olsun be kardeşim?

    Serinin ikinci kitabı ise Türkçeye 'Ruhun uzun Karanlık Çay Saati' olarak çevrilmiş. Şu an kitaplar Kabalcı yayınevinden yayınlanıyor, benim elimde ise Sarmal Yayınları baskıları mevcut lakin yakın zamanda öğrendiğime göre her ikisinin de çevirmeni aynı. Bu yüzden hangisini bulursanız okuyun, fark etmiyor kısacası.

   Son olarak nette gördüğüm kadarıyla Dirk Gently's Holistic Detective Agency'nin 4 bölümlük bir de tv dizisi mevcut. Merak edenlere ve izlemek isteyenlere duyurmuş olayım.

   Ben kitabı çok sevdim, yazarın kitaplarını her türlü tavsiye ederim. Alın, okuyun ,okutun, eğlenin , düşünün, gülün. Benden şimdilik bu kadar herkese keyifli okumalar diliyorum.

böylece;

Douglas Adams'a ait Kutsal Dedektiflik Bürosu adlı kitap Yaz Okuma Şenliğinde; Fantastik kurgu/bilim kurgu/distopya/steampunk vb. türde bir kitap kategorisinde bana da 10 puan kazandırdı :)